جواب :
درآمد در بازاریابی شبکه‌ای هم در ازای فروش مستقیم کالا و هم در ازای فروش از طریق زیرمجموعه کسب میشود، نکته اصلی اینست که از درآمد حاصله از فروش در زیر مجموعه نباید پورسانتی دریافت شود چون اکل مال بالباطل است.
پورسانت در بازاریابی شبکه ای یعنی اینکه شخص با معرفی این تجارت به اطرافیان و معرفی آنها به شرکت، گروه فروش خود را شکل می دهد. سودی از خرید و فروش و معامله افراد گروه فروش از سوی شرکت به این شخص معرفی کننده داده می شود. و این سود طبق پلنهای درآمد زائی شرکتها، درصدهای مشخصی از قیمت کالاهای فروخته شده در گروه فروش است که به عنوان پورسانت و پاداش داده می شود. و این نوع معامله به صورت شبکه ای اشکال شرعی دارد و غیر قانونی است.
تنها در صورتی که سود بدست آمده از طریق شبکه نباشد، «بازاریاب اول» در ازای فروش سود بگیرد (نه پورسانت از زیر مجموعه)؛ اشکال ندارد. اما غیر از این بازاریابی توضیح داده شده، معامله و کسب سود(پورسانت) از زیرمجموعه حرام است. در استفتائات جدید حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته نیز که در ادامه اشاره می شود، به حرمت این نوع معامله اشاره شده است.
مجوز قانونی بازاریابی شبکه ای
مجوز رسمی بازاریابی شبکه ای مرکز امور اصناف و بازرگانان وزارت صنعت و معدن نیز اگر موارد بالا را رعایت نکرده باشد اعتبار شرعی ندارد و اصلا مورد قبول نمی باشد. در تماس تلفنی که با دفتر استفتائات-قم حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته داشتیم، به غیر قانونی بودن این مجوز تصریح کردند [شماره تماس ۰۲۵-۳۷۷۴۶۶۶۶ ]. لذا این فعالیتها هیچ وجه شرعی ندارد و سزاوار است مومنین از این نوع فعالیت ها برحذر باشند و با نهی از منکر در مقابل این کارها بایستند و دیگران را آگاه نمایند.
لازم به ذکر است تا الان هیچ مصوبه رسمی درباره بازاریابی شبکه ای از سوی مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان به تصویب نرسیده است، برای تحقیق می توانید در سایت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی ایران به آدرس : http://rc.majlis.ir/fa/law جستجو کنید و اگر مصوبه ای را درباره بازاریابی شبکه ای و یا دریافت پورسانت دیدید اطلاع دهید، ما بررسی کردیم نبود و اگر هم می بود خود همین شرکتها با آب و تاب بدان استناد می کردند!. ضمنا قانون تجارت الکترونیک عام هست و مورد قبول می باشد نباید به اشتباه آن را با بازاریابی شبکه ای و دریافت پورسانت از زیر مجموعه یکی دانست. علاوه بر این متصور نیست که مجلس و شورای نگهبان با وجود اینهمه فتوای حرمت مراجع بزرگی همچون آیت الله سیستانی، آیت الله مکارم شیرازی، آیت الله صافی گلپایگانی، آیت الله نوری همدانی و آیت الله وحید خراسانی دامت برکاتهم و … چنین معاملاتی را اجازه دهند. فتوای رهبر انقلاب حضرت آیت الله خامنه ای دامت برکاته که در زیر آمده است نشان دهنده حرمت این معاملات است فتوای ایشان این چنین است:
درآمد به دست آمده از طریق شرکت های بازاریابی شبکه ای و چند سطحی حلال نیست واکل مال به باطل است./ یا می فرمایند: .کسب درآمد از این طریق اشکال [شرعی] دارد.
ما در قسمت احکام – بخش احکام بازاریابی سایت هدانا نظر مراجع عظام تقلید را در حرمت این معاملات مطرح کرده ایم، در ادامه نیز متن استفتاءاتی از دفتر رهبری را برای شما آورده ایم که بخوبی نمایانگر خلاف شرع بودن این نوع بازاریابی و تجارت می باشد.
………………………………………………………………………………………………………….
مطابق نظر آیت الله خامنه ای
جدیدترین استفتائات مقام معظم رهبری درباره بازاریابی شبکه ای
بازاریابى شبکه‌اى هرمی
خرید کتاب و داخل شدن در چرخه بازاریابى هرمى
خرید کتاب و داخل شدن در چرخه بازاریابى هرمى
س: یک شرکت داخلى فروش کتاب، براى عضویت مبلغى دریافت مىکند و در ازاى آن کتاب‌هاى درخواستى را با پست مجانى ارسال مىکند. همچنین اگر هر عضو، افراد دیگرى را به عضویت شرکت ترغیب کند، به ازاى هر دو نفر و با شرایط خاص، مبلغ دو هزار تومان به شخص معرفى کننده به عنوان حق بازار یابى پرداخت مىکند. عضویت افراد به صورت شبکه‌اى ثبت مى‌شود و هر شخص، داراى دو نفر زیر مجموعه مى‌گردد. در صورت تشکیل یک زوج به عنوان زیر مجموعه یک شخص، دو هزار تومان به او و همه افرادى که بالاتر از او مى‌باشند پرداخت مى‌گردد فرایند فوق چه حکمى دارد؟
ج) اینگونه معامله وجه شرعى ندارد.
منبع: سایت رسمی مقام معظم رهبری (leader.ir).
فروش کالا همراه با دریافت پورسانت
نظر آیت الله خامنه ای درباره ی بازاریابی شبکه ای
س: مدتى است در شرکتى که فعالیتش در زمینه بازاریابى شبکه‌اى است مشغول به کارشده‌ام. هر کسى براى ورود به شرکت باید محصولاتى را خریدارى کند که در این خرید ۲۱ درصد پورسانت به او تعلق مى‌‌گیرد. سپس چند نفر را به شرکت معرفى کرده و آنها هم چند نفر دیگر را و همینطور تا آخر پیش مى‌‌رود.
ما به افرادى که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم معرفى مى‌‌کنیم باید آموزش بدهیم و شرکت هم مقدارى از سود خود را به عنوان پورسانت به ما مى‌‌دهد.
حکم این پول چیست؟
البته لازم است بگویم اگر کسى که وارد شرکت مى‌شود هر ماه خرید نکند پورسانتى هم به او تعلق نمى‌‌گیرد هرچند افراد شبکه او میلیون‌ها تومان خرید کرده باشند. در ضمن به ما مجوّزى نشان دادند که تأیید مىکند کار شرکت به صورت قانونى است.
ج) صورت شرعى ندارد و این قبیل موارد باید بر اساس قوانین مصوّب مجلس شوراى اسلامى و مورد تأیید شوراى محترم نگهبان باشد و در صورت نبود چنین قانونى ، لازم است از طریق مجارى آن اقدام شود.
منبع: سایت رسمی مقام معظم رهبری (leader.ir).
بازاریابی شرکت پنبه ریز
«درآمد به دست آمده از طریق شرکت های بازاریابی شبکه ای و چند سطحی مانند شرکت پنبه ریزحلال نیست واکل مال به باطل است».
سوال :
فتوای مقام معظم رهبری در مورد بازاریابی شبکه ای
با سلام
۱۱ شرکت به طور رسمی با مجوز وزارت صنعت معدن تجارت مشغول بازایابی شبکه ای هستند.
سیستم درآمد زایی این شرکت ها به صورت خرید و فروش خود فرد و تیم فروشی که ایجاد کرده می باشد( نوع و پلن درآمد زایی هر شرکت متفاوت است اما به طور کلی از سود شرکت به صورت درصدی درآمد کسب می شود)
اما بازاریابی شبکه ای نه در مجلس قانونی دارد نه تبیعتا شورای نگهبان نظری ذر مورد آن بین کرده است مسئله ی اصلی این است که بر خلاف کوئست هم محصول وجود دارد(محصول هم مصرفی است هم به قیمت)و جدا از بحث اشتغال زایی به تولید ملی و برند کردن آن کمک میکند
افراد زیادی مشغول به این کار هستند که چون مجوز وزارت را دیده اند پیش خودشان این فکر را می کنند که پس از لحاظ شرعی حلال نیز می باشد.
آیا درآمد حاصل از این شغل حلال است یا خیر؟؟
[پاسخ:] به طور کلى بازاریابى شبکه‌اى صورت شرعی ندارد و این قبیل موارد باید بر اساس قوانین مصوّب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان باشد و در صورت نبود قانون هم لازم است از طریق مجاری قانونی اقدام شود.و کسب درآمد از این طریق اشکال دارد.
منبع: کد پیگری «a3473541181d02df».
سلام علیکم
اینجانب در یک شرکت فروشنده انواع مواد غذایی و لوازم آرایشی و بهداشتی و … کار میکنم که وظیفه اعضای آن ، بازاریابی و فروش محصولات غذایی این شرکت مانند چای و عسل و یکسری محصولات غذایی دیگر و همچنین محصولات آرایشی و بهداشتی است.فعالیت این شرکت دارای چند ویژگی خاص است:
۱-این شرکت دارای مجوز رسمی فعالیت در زمینه بازاریابی و فروش محصولات تحت عنوان Network Marketing(بازاریابی شبکه ای) از وزارت صنعت ، معدن و تجارت می باشد.
۲-این شرکت به جای اینکه درصدهایی از سود فروش محصولات را به واسطه های مختلف و مغازه داران بپردازد شیوه جدیدی را به کارگرفته که دادن سود به واسطه ها حذف شده و در این روش یک محصول مستقیما از کارخانه تولید کننده آن محصول برای بنده ارسال می شود و بنده وقتی بازاریابی میکنم اگر موفق به جذب مشتری شدم ، محصول را مستفیما به مشتری تحویل می دهم بدون اینکه مغازه یا چندین واسطه در کار باشد.
۳-بنده وقتی یک محصول را می فروشم درصدی از فروش این کالا مستقیما به بنده پرداخت می شود.
۴-این شرکت برای اینکه محصولات بدون واسطه به صورت مستقیم از کارخانه توسط بنده بازاریاب مستقیم به دست مصرف کننده برسد طرحی را به اجرا گذاشته تا هم بنده که قبلا بیکاربودم شاغل شوم و هم سود مناسبی کسب کنم.دراین طرح تا دوهدف : الف)فروش بیشتر محصولا ت خودشان ب)برای تشویق بنده به فروش بیشتر که نتیجه آن رسیدن سود بیشتر هم به بنده هم به شرکت می باشد اعلام نموده که بنده می توانم افردای را برای بازاریابی تشویق کنم و آنها هم مانند بنده شاغل شوند(وآنها نیز افرادی را برای بازاریابی تشویق کنند) و اگر موفق شدند بفروشند آنها هم مانند بنده درصدی از سود حاصل را از فروش را کسب نمایند.
۵-نکته مورد سوال اینجاست که اینجانب وظیفه دارم وقتی بازاریاب یا بازاریابانی را جذب کنم آنها را اولا طی جلسات متعدد و به صورت مستمر آموزش بدهم و در مورد کیفیت محصولات و نحوه بازاریابی و نحوه پاسخ دادن به سوالات مشتری و… آموزش بدهم و ثانیا به صورت مرتب و دوره ای با تماس یا پیامک یا ملاقات حضوری عملکرد آنهارا تفحص و رصد کنم و اگر موفق به فروش نشدندو مشکلی در کارشان دارند رفع اشکال نموده و در راه موفقیت و بازاریابی و فروش آنها را راهنمایی و کمک نمایم.این پیگیری ها و آموزش ها مستلزم صرف وقت زیاد و پرداخت هزینه شخصی می باشد که در مقابل این هزینه های من شرکت روشی را گذاشته که وقتی بازاریاب یا بازاریابان تحت پوشش بنده یک محصول را می فروشد علاوه بر سودی که معادل و مانند سود فروش بنده دریافت می کند ،سود کمتری هم به ازای هزینه های را که اینجانب صرف کرده ام به بنده می دهد.که این سود مطلقا از سود فرد بازاریاب تحت پوشش بنده کم نمی شود بلکه از محل سود شرکت است که برای تشویق بنده به فعالیت بیشتر و نیز برای جبران هزینه هایی که صرف نموده ام به اینجانب پرداخت می نماید.
۶-تکرار و تاکید می نمایم سودی از محل فروش بازاریابان تحت پوشش اینجانب به بنده پرداخت می گردد به هیچ وجه از سود سایر بازاریابان کم نمی شود و این سود اضافه را که درصد کمتر از سود فروش مستقیم خودم می باشد شرکت پرداخت می کند تا بنده هم تشویق به ادامه کار و فعالیت بیشتر شوم و هم هزینه هایی که کرده ام جبران شود.
۷-سوال بنده از حضرتعالی این است که این دو نوع سودی که بنده از شرکت دریافت می نمایم(سود مستقیم و سود حاصل از فروش سایر بازاریابان) آیا حلال است و مشکل شرعی دارد یا خیر؟
با تشکر از حضرتعالی
[پاسخ: ]به طور کلی بازاریابى شبکه‌اى صورت شرعی ندارد و این قبیل موارد باید بر اساس قوانین مصوّب مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان باشد و در صورت نبود قانون مصوب مجلس و مورد تأیید شورای محترم نگهبان، مشروعیت آن ثابت نیست.
منبع: کد پیگری «29a43e8eda067890d82a02ba951a4cbb» .
معنی پورسانت چیست ؟
پورسانت برگرفته از لغت فرانسوی pourcentage (پورسانتاژ) و به معنای درصد، میزان سود و حق دلالی است.[۱] از لحاظ قانونی و نیز حرمت شرعی دارای ملاحظاتی بوده و تحت شرایطی غیرقانونی بوده یا حرام می گردد. فرهنگ فرانسه به فارسی (نفیسی)، ج ۲ ص ۴۸۹٫
در کشور ما برای آن این کلمه معادل فارسی «درصدانه» در نظر گرفته شده است. پورسانت به دو شکل زیر در بازار مطرح است :
الف)درصدانه در واقع درصدی از مال محسوب میشود. پورسانت از یک طرف می‌تواند یک حق کمیسیونی باشد که در قالب پرداخت میزان مشخص از مبلغ معامله نمایان میشود. از طرف دیگر این لغت در معنای مبالغی نیز به کار می‌رود که مستخدمان دولتی به صورت پنهانی و غیرقانونی در هنگام انجام معاملات دولتی به نفع خود دریافت میکنند. پورسانت به صورت‌های مختلفی نظیر حق کمیسیون، هدیه یا پاداش پرداخت میشود. این موضوع در عرف جامعه ما با همان واژه پورسانت شناخته میشود. قابل ذکر است که قانون مجازات عمومی مصوب سال ۱۳۰۴ اولین قانونی بود که صراحتا عمل اخذ پورسانت توسط ماموران دولتی در معاملات، مزایده‌ها و مناقصات را یک جرم قابل مجازات دانسته بود.باشگاه خبرنگاران.
ب)- پورسانت در بازاریابی شبکه ای یعنی اینکه شخص با معرفی این تجارت به اطرافیان و معرفی آنها به شرکت، گروه فروش خود را شکل می دهد. سودی از خرید و فروش و معامله افراد گروه فروش از سوی شرکت به این شخص معرفی کننده داده می شود. و این سود طبق پلنهای درآمد زائی شرکتها، درصدهای مشخصی از قیمت کالاهای فروخته شده در گروه فروش است که به عنوان پورسانت و پاداش داده می شود. و این نوع معامله به صورت شبکه ای اشکال شرعی دارد و غیر قانونی است.
معنی صورت شرعی ندارد چیست؟
باتوجه به سوال بیشتر عزیزان لازم است عرض کنیم معنی اینکه کاری صورت شرعی ندارد این نیست که به شرع ربطی ندارد که درباره آن نظر دهد! . این یک اشتباه و سوء برداشت است که کسی تصور نماید دین الهی برای رفتارهای انسان هیچ حکمی نداشته باشد و از بحث شرع خارج باشد!. اصطلاحات فقهی نیازمند دانش فقهی و آشنایی با زبان علم فقه است.
احکام پنجگانه در اصطلاح فقه اسلامی عبارتند از:
۱. وجوب،۲. حرمت، ۳. استحباب (ندب)، ۴. کراهت، ۵. اباحه؛ که از آنها به احکام تکلیفی تعبیر میشود. احکم تکلیفى همان بایدها و نبایدها است که به طور مستقیم به فعل مکلّف مرتبط است و موضوع آن انجام یا ترک فعلى به وسیله مکلّف است. اگر خوب توجه کنید تمام رفتارهای انسان از جهت شرعی از این پنج قسم خارج نیست. یعنی هر کاری شما انجام می دهید یکی از حالت های بالا را دارد البته بیشترین حالت همان حالت اباحه است.
نکته: آنچه صورت شرعی دارد، وجوب، استحباب ؛ کراهت و اباحه است، یعنی شرع این امور را اجازه داده و برای انسان مشروع است انجام دهد. حال اگر می فرمایند صورت شرعی ندارد، یعنی شرع اجازه نداده؛منظور حرمت است!. اگر به فتوای رهبری که درباره حکم درآمد حاصل از این معاملات مثل شرکت پنبه ریز هست توجه کنید می بینید ایشان فرموده اند حلال نیست واکل مال به باطل است.
……………………………….
لینک کوتاه مطلب: http://hadana.ir/?p=12345
