نگاهی به شرکت های بازاریابی شبکه ای

موسی هنرپیشه

نگاهی به شرکت های بازاریابی شبکه ای

از حلال یا حرام بودن این معامله که بگذریم، به یقین این معامله با سیل سؤالات و ابهاماتی که بخشی از آن در بالا مذکور افتاد، معامله ای شبهه ناک است و رسول اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) ما را به شدت به اجتناب از مشتبهات و شبهه، برای عدم وقوع در حرام، دعوت کرده اند . چنانچه در دعای امام زمان (عج) می خوانیم : « و َ طَهِّر بطونَنَا مِنَ الحَرامِ و الشُّبهَهِ »

لامـــــرود/موسی هنرپیشه (کارشناس علوم قرآنی) - چندی است که در کشور ما بویژه در جنوب کشور شرکت های بازاریابی شبکه ای فعال شده و به اذعان خودشان دارای مجوزهای رسمی و قانونی می باشند. صرف نظر از قیل و قال های پیرامون چرایی مجوز و یا شباهت این شرکت ها به فعالتهای تجاری گلد کوئیست، بدلیل استقبال برخی از هم وطنان جنوب کشور از این گونه فعالیتها، نکاتی قابل توجه می باشد که فهرست وار نقل می کنم:

1- ظاهراً این شرکت ها با فروش جنس به افراد،  وی را وارد یک معامله می کنند و سود حاصله مربوط به خود آنهاست. تا اینجا قسمت اول یعنی« بازاریابی» تحقق یافته و در مرحله باید این فرد باید حداقل چهار زیر شبکه را یافته و چهار نفر  دیگر را نیز در این موضوع وارد نموده و هریک از آنها نیز چهار نفر دیگر و بدین ترتیب شبکه گسترده ای از افراد  خریدار پیدا شده که شرکت نیز به افرادی که به گسترش این شبکه کمک کرده اند سو می دهد. و اینجا بخش دوم نام این شرکت ها یعنی « شبکه ای» تحقق می یابد که بی شباهت به گلد گوئیست نیست.

  البته پرداخت این سود منوط به یافتن شریک در شبکه است. رشد شبکه‌ها در طول زمان با افزایش تعداد مشتریان، کند و کندتر می‌شود. یک شبکه دودویی مثلاً در لایه بیستم به بیش از یک میلیون عضو و در لایه سی و سوم به بیش از 8 میلیارد عضو جدید نیاز دارد! در نتیجه دیر یا زود زمانی می‌رسد که دیگر نمی‌توان در زمان معقول برای شرکت مشتری پیدا کرد. اینجاست که درصد بسیار بالایی از اعضای این شبکه ضرر می‌کنند. این در حالی است که شرکت و تنها درصد کمی از مشتریانی که زودتر وارد شبکه شده‌اند، به سودی بسیار رسیده‌اند. در چنین حالتی این گونه شرکت ها  چگونه می توانند در مقابل هزاران فردی که با وعده پورسانت های عالی وارد شبکه خواهند شد،لااقل سود حداقلی آنها را تا حدی تضمین کند؟

2- نباید فراموش کنیم که شرکتی که در هر مرحله بیش از 90 درصد مشتریانش در انتظار سود هستند، اگرمثلاً  یک میلیون عضو داشته باشد 900 هزار نفر آنها در انتظار سود هستند و این انتظار در صورتی به پایان می‌رسد که تعداد کل مشتریان 10 میلیون نفر شود و در این حالت تعداد کسانی که در انتظار سود هستند به 9 میلیون نفر رسیده است! یعنی تعداد این افراد 10 برابر شده است. این روند دیر یا زود متوقف خواهد شد و واضح است که هر چه زمان توقف، دیرتر باشد، تعداد ضررکرده‌ها بیشتر خواهد بود.در واقع احتمال به سود رسیدن اعضا در اینگونه شرکت ها بسیار بسیار ضعیف است،بنابراین در صورت قانونی بودن شبکه های بازاریابی،همه نارضایتی های ناشی از مالباختگی و بر باد رفتن آرزوهای واهی،متوجه مراجع قانونی خواهد شد که از این فعالیت ها حمایت کرده اند. هر چند معمولاً این شرکت ها برای تبلیغ هم که شده به افراد اول تا سوم و یا دهم در یک منطقه، سود کلانی می دهند تا دیگران به عشق همین سود، وارد شبکه شوند.

3- سابقه ذهنی  ملت  ایران، در مورد این گونه شرکت ها بسیار بد است زیرا گاهی دیده اند که اصل شرکت از میان رفته و سیل مال باختگان به سوی قوه قضائیه گسیل شده اند و مع الاسف نتیجه ای هم حاصل نشده است .آیا گمان یا احتمال ضعیفی نمی رود که شرکت هایی اینچنین به سرنوشت شوم آنها مبتلا شوند؟  آیا نباید علاج واقعه را قبل از وقوع نمود؟ 

4-  به نظر می سد باید  مردمی که می خواهند در این گونه شرکت ها سرمایه گذاری کنند، باید اولاً از هویت  مدیران اصلی این شرکت ها مطلع شده و مطمئن شوند که این شرکت ها برابر با مقررات و مطابق مجوزهای خود عمل می کنند یا نه ؟

5- حلال یا حرام بودن این گونه سودها را به مراجع محترم تقلید ایدهم الله تعالی واگذار می کنیم . اما براستی چنین سودهایی مصادیق مال مشتبه ( که حلال و حرامش معلوم نیست ) نمی باشد؟ البته مجمع مفتیان اهل سنت جنوب ایران  در جزوه ای که به ادعای خودشان مناط فتاوای خویش مبنی بر حرمت سرمایه گذاری در این شرکت ها را بیان نموده اند ، از اهل سنت خواسته اند که به هیچ وجه در این معاملات حرام وارد نشوند.

6- سوالی که باید ذهن هر فردی را به خود مشغول کند، آن است که این  همه جنس مانند و سایل آرایشی و شامپو امثال آن  در  کجا باید بفروش می رسد؟  آیا احتمال اشباع بازار نمی رود؟ تکلیف بازاریانی که هزینه های مختلفی مانند اجاره هزینه مجمع و مالیات و امثال آن را می پردازند چه می شود؟ مگر مردم چقدر کرم و شامپو می خرند؟  معلوم نیست قیمت این وسایل از قیمت عادی آن در بازار کمتر باشد .به ویژه آنکه در شهرهای دور هزینه پست یا کرایه حمل هم به آن افزوده می شود .

7- از حلال یا حرام بودن  این معامله که بگذریم، به یقین این معامله با سیل سؤالات و ابهاماتی که بخشی از آن در بالا مذکور افتاد، معامله ای شبهه ناک است و رسول اکرم (ص) و ائمه هدی (ع) ما را به شدت به اجتناب از مشتبهات و شبهه، برای عدم وقوع در حرام، دعوت  کرده اند . چنانچه در دعای امام زمان (عج) می خوانیم : « و َ طَهِّر بطونَنَا مِنَ الحَرامِ و الشُّبهَهِ »

8- آیا اگرهمین سرمایه ها را در یک شرکت تولیدی مجتمع نماییم، به فضای اقتصادی کشور کمک نکرده ایم؟ آیا در این صورت سود ما حلال تر نیست ؟ 

در هر حال به نظر می رسد همه ما باید در لقمه حلال تفکر کنیم چنانچه قرآن کریم می فرماید « فلینظر الانسان الی طعامه» 

لینک منبع:سایت لامرود

والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته